Động não là một kỹ thuật để tìm kiếm ý tưởng. Mục đích chính của nó dùng để phá vỡ thói quen suy nghĩ quen thuộc và “sản xuất” ra hàng loạt những ý tưởng chúng ta có thể sử dụng (không ai muốn mình chỉ có một sự chọn lựa duy nhất khi đi mua xe hơi hay hàng hóa. Vì thế, tại sao chúng ta chấp nhận một giải pháp duy nhất khi giải quyết vấn đề nhỉ?)
Xem thêm bài viết 10 Thói Quen Hàng Ngày Giúp Cải Thiện Não Bộ
Sử dụng phương pháp động não như thế nào?
Động não là việc hữu ích cho những vấn đề cụ thể (chứ không phải chung chung) và cách để chúng ta đưa ra “một bộ sưu tập” những ý tưởng mới mẻ và thú vị (chứ không phải đơn thuần sử dụng trong việc phân tích).
Chẳng hạn, một vấn đề cụ thể như làm cách nào để nói Anh văn lưu loát thì sử dụng phương pháp động não tốt hơn nhiều so với một vấn đề chung chung như hệ thống giáo dục cần cải thiện điều gì. Lưu ý là mặc dù vậy, bạn vẫn có thể sử dụng phương pháp này với những vấn đề chung chung.
Động não có thể thực hiện với một cá nhân hoặc một nhóm cho hai người hoặc mười người nhưng một nhóm chừng bốn đến bảy người được xem là lý tưởng. (Theo Alex Osborn, nhà phát minh phương pháp động não đề xuất một nhóm lý tưởng là nhóm mười hai, nhưng điều này đã được chứng minh là hơi khó sử dụng.) Các kết quả tốt nhất thu được nếu tuân theo các hướng dẫn sau đây:
1. Ngăn chỉ trích
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Khi những ý tưởng được đưa ra, không được phép có ý kiến hay phản bác. Tất cả các ý tưởng cần được viết xuống. Đánh giá là bước sẽ được sử dụng sau. Như vậy, dòng suy nghĩ của bạn sẽ liên tục đưa ra ý tưởng và không bị cắt ngang. Vừa động não vừa đánh giá chẳng khác nào bạn vừa tưới nước vừa đổ thuốc xịt cỏ vào luống cây.
2. Suy nghĩ tự do
Những suy nghĩ thoáng và hơi “ngược đời” đều tốt. Những suy nghĩ về “điều không tưởng” cũng là tốt. Sự thật là có những ý tưởng kỳ lạ làm mọi người phải bật cười nhưng hãy nhớ là những ý tưởng đã được thực hiện thường đến từ những người có vẻ ngớ ngẩn, không thực tế. Bằng cách cho phép dòng suy nghĩ của mình vượt khỏi ranh giới khỏi những giới hạn thường tình, bạn sẽ tìm thấy những giải pháp tuyệt vời.
Ví dụ như khi tàu điện ngầm đã được đào ở nhà ga Victoria tại London, nước bắt đầu rỉ ra; vậy những cách nào để khắc phục điều này? Máy bơm, thép hoặc lót bê tông? Cuối cùng giải pháp cho việc này là làm đông nước. Lỗ được khoan theo chiều ngang vào những vùng đất ẩm ướt và người ta bơm nitơ lỏng vào đó để làm đông nước cho đến khi đường hầm được đào và vững chắc.
3. Sử dụng từ ngữ “tốt hơn”
Điều gì kích thích não đưa ra những ý tưởng? Bạn có thể tìm những ý tưởng nhằm cải thiện, xây dựng mọi thứ tốt hơn. “Làm thế nào để làm việc năng suất cao hơn”, “Làm cách nào để nhân viên gắn bó với tổ chức hơn”. Thực tế thì sự thay đổi là một cách để đưa ra những giải pháp tuyệt vời.
Chẳng hạn vấn đề là: Làm cách nào để nhiều sinh viên đăng ký học tại trường này hơn? Hãy thử mang lại cho học nhiều thứ hơn như phần thưởng về mặt tinh thần, tình cảm hay kiến thức hữu ích hoặc thậm chí thêm phần thưởng như mạng lưới bạn bè hay nhiều mối quan hệ nghề nghiệp?
Số lượng các ý tưởng là quan trọng. Tập trung vào việc tạo ra nhiều ý tưởng để sau đó chúng có thể được sàng lọc. Có hai lý do để mong muốn một số lượng lớn. Đầu tiên những ý tưởng rõ ràng, thông thường, cũ, không khả thi dường như xuất hiện trong tâm trí đầu tiên, vì thế có thể 20 hoặc 25 ý tưởng đầu tiên thường không được mới mẻ và sáng tạo. Thứ hai, bạn càng có danh sách nhiều ý tưởng, nhiều khả năng, bạn sẽ có nhiều cơ hội để lựa chọn, điều chỉnh, hoặc kết hợp hơn. Một số người đặt ra mục tiêu cho việc động não một con số cố định, như 50 hoặc 100 ý tưởng trước khi bỏ cuộc.
4. Thực hành phương pháp
Lựa chọn một cách lưu lại ý tưởng. Khi động não nhóm, bạn cần bầu một người làm thư ký để viết lại tất cả những ý tưởng. Tốt nhất, những ý tưởng nên được viết lại trên bảng để cả nhóm động não có thể nhìn thấy chúng. Nếu không, ý tưởng cần được viết ra giấy. Trong một cuộc họp lý tưởng, người ghi không phải là người tham gia động não, vì thật khó có thể vừa tập trung tư tưởng để suy nghĩ sáng tạo vừa viết ra tất cả mọi thứ cùng một lúc. Tuy nhiên, trong cuộc họp nhỏ, người ghi có thể là một người tham gia.
Khi tự động não, bạn có thể sử dụng một bản đồ ý tưởng vẽ trên một mảnh giấy lớn. Bằng tờ giấy lớn giúp bạn nhìn thấy ý tưởng của mình trước mặt. Một số người đã nói rằng việc sử dụng tờ giấy lớn giúp họ tăng tính sáng tạo hơn là tờ giấy nhỏ. Tại sao chúng ta lại không thử nó nhỉ?
5.Tổ chức tránh sự xáo trộn
Đối với nhóm từ 3 đến 4 người cần có một điều phối viên để sắp xếp người đưa ra ý tưởng để tránh nhiều người nói cùng một lúc. Điều phối viên cần sắp xếp người có ý tưởng trước nói trước và lần lượt như vậy. Nếu cần, điều phối viên cũng nhắc nhở các thành viên trong nhón không chỉ trích, đánh giá ý tưởng của thành viên khác…
6. Tạo sự vui tươi và thoải mái
Những “hoa quả” tốt nhất của sự sáng tạo được sinh ra khi những người tham gia cảm thấy được thư giãn, hài lòng về bản thân, và cảm thấy được tự do “ngớ ngẩn” hay vui đùa. Ăn snack, thưởng thức một que kem hay chơi một trò chơi đơn giản trước khi bắt đầu, thậm chí vấn đề cần được giải quyết khá là nghiêm trọng như bệnh ung thư hay bạo hành trẻ em.
Không nên quá nghiêm trọng hóa vấn đề kiểu “Đây thực sự là một vấn đề nghiêm trọng” hay đưa ra lời chỉ trích “đó là một trò đùa vô nghĩa”
Tạo không khí thư giãn và kích thích sự sáng tạo là điều cần thiết, vì thế chúng ta có thể bắt đầu với với việc khởi động mười phút. Sau đó mới bước vào chủ đề chính như:
7. Giới hạn thời gian
Thời gian động não điển hình nên được giới hạn trong khoảng mười lăm đến hai mươi phút. Nếu dài hơn dễ có xu hướng trở thành kéo giãn mạch suy nghĩ. Bạn nên có lẽ không vượt quá ba mươi phút, mặc dù ba mươi là chiều dài “lý tưởng” theo khuyến cáo của Alex Osborn.
8. Bản sao ý tưởng
Sau mỗi lần động não, chúng ta cần thu gọn danh sách ý tưởng và chép thành các bản sao cho mỗi thành viên. Nhưng không nên đặt thứ tự ý tưởng theo từng thành viên.
Xem lại và đánh giá. Ngày hôm sau (không phải trong cùng một ngày) nhóm nên gặp lại. Trước tiên, tổng hợp và chia sẻ những ý tưởng sau khi buổi động não diễn. Sau đó, nhóm đánh giá các ý tưởng và phát triển những ý tưởng triển vọng nhất trong việc ứng dụng vào thực tế.
Trong việc đánh giá, những ý tưởng cần được phân thành 3 danh sách:
A. Những ý tưởng có thể sử dụng ngay lập tức
B. Những ý tưởng cần được nghiên cứu, suy nghĩ, thảo luận thêm
C. Những hướng mới cho vấn đề
Đây là một trong những phương pháp luyện tập khả năng sáng tạo cực kỳ hiệu quả. Bạn hãy thử áp dụng và phát huy tiềm năng của bản thân nhé!
Xem thêm bài viết 10 Cách Giúp Bạn Thực Sự Thông Minh Hơn
