(Lưu ý: than vãn là căn bệnh lớn của nam giới, nhưng nó không hoàn toàn là bệnh đối với phụ nữ. Đây là khác biệt giới tính mà chúng ta cần chấp nhận. Phụ nữ tâm sự về những điều làm mình phiền lòng để cảm thấy thoải mái hơn. Từ đó, họ mới có thể tìm ra cách giải quyết vấn đề. Điều này được giải thích rõ trong quyển Đàn Ông Đến Từ Sao Hoả – Đàn Bà Đến Từ Sao Kim của tiến sĩ John Gray)
Kỹ năng sống – Từng bước chữa bệnh “than”
Than phiền là một căn bệnh cực kì nguy hiểm và gây hại khủng khiếp cho đời sống xã hội. Dù biết hay không biết tác động thảm khốc của căn bệnh này thì người người đều than, nhà nhà đều than.
Tại sao lại như vậy? Bởi vì than vãn giúp chúng ta cảm thấy thoải mái hơn. Người khác cũng dễ thông cảm với bạn hơn. Hơn nữa, ai cũng than thì sao mình lại không chứ?
Than cho đời bớt khổ, tại sao không?
Thực tế, chúng ta vốn được tạo điều kiện thuận lợi để than vãn. Công việc của bạn thế nào? Cũng được, nhưng lương không đủ sống, vật giá gia tăng mà lương lậu cứ ì ạch. Cuộc sống gia đình thế nào? Ba mẹ vẫn ổn, ngoại trừ việc họ lúc nào cũng cãi vả và than vãn. Thế hệ trẻ thì càng ngày càng đòi hỏi đủ thứ mà chẳng biết cảm ơn là gì v.v.
Thế đấy, danh sách những thứ làm bạn phiền lòng mỗi lúc một dài ra thêm. Thậm chí bản thân bạn cũng nằm trong số đó nữa. Không ít người sẵn sàng dành phần lớn thời gian chỉ để nói than oán về bản thân mình cho bất kì ai chịu lắng nghe. Để làm gì vậy?
Để được cảm thấy an ủi và an phận, để có cảm giác là mình đã cố gắng hết sức mà vẫn chẳng được gì. Đây là một vòng tròn lẩn quẩn. Bởi vì chúng ta thường than phiền khi mọi việc nằm ngoài tầm tay của mình. Mà một khi nó đã nằm ngoài tầm rồi thì bạn sẽ tiếp tục than vãn. Và cứ thế, chẳng bao giờ bạn đạt được điều mình muốn.
Rõ ràng, khi được than thở thì bạn sẽ cảm thấy khá hơn. Nhưng nó chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn. Về lâu về dài, than vãn quá nhiều sẽ khiến bạn cảm thấy kiệt quệ, mệt mỏi và nó sẽ giết chết niềm hạnh phúc, tinh thần trách nhiệm và mục đích sống của bạn.
Điều này cũng phần nào đúng với các bạn nữ, nhưng ở một khía cạnh khác. Theo như tiến sĩ John Gray, tác giả của Đàn Ông Đến Từ Sao Hoả – Đàn Bà Đến Từ Sao Kim, nữ giới cần được than thở để giải tỏa cảm xúc, từ đó họ mới có thể giải quyết vấn đề của mình. Nhưng khi phụ nữ tâm sự những rắc rối của mình với bạn đời, người đó sẽ có cảm giác mình là nguyên nhân chính của vấn đề. Điều này rất dễ dẫn tới đổ vỡ mối quan hệ.
Cho nên trong trường hợp của nữ giới thì các bạn cần nói rõ để người ta hiểu rằng mình cần được giải tỏa cảm xúc chứ không có ý chê trách hay than phiền người đó.
Quay trở lại với nam giới. Khi than vãn quá nhiều, bạn sẽ chỉ tập trung vào khía cạnh tiêu cực của sự việc. Kết quả là bạn sẽ bị chìm nghỉm trong đó mà không tìm ra cách giải quyết nào cả. Bản thân vấn đề phức tạp cỡ nào chưa biết, nhưng mỗi việc bạn nghĩ rằng nó quá rắc rối và ngoài khả năng của mình thì đã khiến nó trở nên khó khăn hơn rồi.
Bệnh than, chữa không khó nhưng cần sự quyết tâm
Nếu đã đọc tới đây thì hẳn bạn rất muốn thay đổi thói quen có hại này. Vậy bạn cần bắt đầu từ đâu?
Từ việc thừa nhận là mình đang mắc bệnh. Khi xác định mình thường xuyên có xu hướng than vãn thì bạn sẽ có ý thức theo dõi suy nghĩ của bản thân. Bất kì lúc nào tâm trí bạn muốn tung ra một lời tiêu cực về bất cứ điều gì trong cuộc sống, bạn hãy tự nhắc mình: “tôi chịu trách nhiệm 100% về hạnh phúc của đời mình.”
Đây là điều mà diễn giả Ngô Ngọc Danh gửi gắm các bạn trẻ của lớp Báo chí và Truyền thông khóa 2009 trong buổi talkshow “Tư duy làm giàu và tư duy thành công” tổ chức vào ngày 19/3/2012 tại trường Khoa học Xã hội và Nhân văn.
Bạn muốn thay đổi một thói quen thì không thể chỉ đừng làm nó nữa. Bản thân từ “thay đổi” cũng đã nói lên cách thức nó diễn ra thế nào. Bạn cần biến thói quen than vãn thành thói quen dám chịu trách nhiệm hoàn toàn cuộc đời mình.
Và thay đổi đó bắt đầu từ trong suy nghĩ của bạn. Bằng việc tự nhắc mình chịu trách nhiệm 100% cho mọi hạnh phúc hay khổ đau trong cuộc sống, bất kì khi nào bạn gặp chuyện không ưng ý, tâm trí bạn sẽ gửi tới một thông điệp “tôi không hài lòng với chuyện này, nhưng tôi là người chịu trách nhiệm hoàn toàn. Vì thế, tôi sẽ nghĩ ra cách để làm cho nó tốt hơn.”
Khi suy nghĩ của bạn đã thay đổi, hành động của bạn sẽ thay đổi. Thay vì chỉ than vãn cho qua ngày đoạn tháng, bạn sẽ vận dụng mọi khả năng của mình để tìm ra cách giải quyết vấn đề và hành động. Như đã đề cập trong một bài khác, theo Jack Canfield (tác giả của quyển The Success Principles: How to Get From Where You Are to Where You Want to Be) thì:
E (Event: sự việc, hoàn cảnh) + R (Response: phản ứng của bạn) = O (Outcome: kết quả)
Bạn vốn đã biết kết quả của hoàn cảnh cộng với việc than vãn, chẳng phải bạn đã trải qua rất nhiều lần rồi đó sao? Tại sao không áp dụng cách thức mới? Bạn mất gì chứ?
Tóm lại, phác đồ điều trị bệnh than như sau:
Thay đổi suy nghĩ (chịu trách nhiệm 100%) – thay đổi cách nhìn nhận vấn đề (vấn đề nào cũng luôn có cách giải quyết) – đề xuất những phương án có thể thực hiện – chấp nhận sự thật là hoàn cảnh là thứ đã rồi, nhưng bằng cách thay đổi phản ứng sẽ dẫn tới thay đổi kết quả.
Mục đích của quá trình này là khiến bạn tập trung vào việc tìm ra giải pháp với lòng quyết tâm và sự tự tin.
Lấy một ví dụ cho bạn dễ hình dung nhé. Bạn, một chàng trẻ tuổi với tinh thần mạnh mẽ luôn muốn hoàn thành tốt công việc được giao phó. Một buổi chiều nọ, bạn cảm thấy mệt mỏi nhưng hài lòng với công việc và phơi phới trở về nhà. Về đến nơi, bạn nhận ra cô vợ yêu quý của mình đã về trước. Bạn chưa kịp bước chân qua khỏi cửa thì đã nghe tiếng nói vốn rất ngọt ngào của nàng trở nên chua loét. Chẳng là cô ấy bắt đầu chê trách bạn suốt ngày về nhà chỉ biết ngồi một đống xem tivi mà không phụ rửa chén,quét nhà, lau nhà, giặt đồ v.v.
Nếu là bạn trước đây thì bạn đã bực bội trả đũa bằng những lời nóng nảy hoặc bỏ đi ra ngoài cho đỡ tức. Chẳng đáng giận sao khi mà bạn đã làm việc cực nhọc mà về nhà lại bị mắng oan như vậy? Nhưng tiềm thức nhắc bạn “tôi chịu trách nhiệm 100% cuộc đời của mình”. Và bạn cũng đã đọc quyển Đàn Ông Đến Từ Sao Hoả – Đàn Bà Đến Từ Sao Kim nên bạn hiểu rằng vợ bạn đang có chuyện buồn phiền có thể liên quan hoặc không liên quan tới bạn.
Vậy là bạn dẹp nỗi tự ái qua một bên và hỏi thăm nàng bằng giọng nhẹ nhàng nhất có thể. Ban đầu nàng có thể vẫn tỏ vẻ bực dọc và mắng bạn nhiều hơn. Bạn cứ tiếp tục vừa hỏi thăm vừa làm việc mà nàng trách bạn không làm như lau nhà, rửa chén, giặt đồ v.v.
Dần dần, nàng sẽ thổ lộ sự tình cho bạn. Khi đã thấy cô ấy đã dễ chịu hơn, bạn có thể đề nghị làm giúp nàng chuyện gì đó. Sau đó, bạn nên nói cho cô ấy biết mong muốn của bạn khi về nhà là được nghỉ ngơi nhưng bạn sẵn sàng hỗ trợ nàng bất cứ lúc nào. Bảo đảm nàng sẽ cảm kích và yêu bạn hơn nữa. Lúc đó thì dù có mệt cỡ nào thì bạn cũng sẽ cảm thấy cực kì hạnh phúc.
Tóm lại, ý tưởng ở đây là rèn luyện cho bạn chuyển từ thói quen than vãn triền miên sang thói quen tư duy tích cực và phản ứng phù hợp với những vấn đề bạn gặp trong cuộc sống. Lúc đó, bạn sẽ nhận ra và trân trọng những điều tốt đẹp mình đang có.
Khi đã học được lối sống không than vãn, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy điều gì đang diễn ra. Bạn sẽ nhìn thấy cơ hội trong khó khăn. Bạn bắt đầu có thể tìm ra giải pháp cho mọi tình huống cho dù nó có vẻ khó đến mức nào đi nữa.
Và lúc này, bạn đã không còn là con bệnh trầm kha nữa rồi.
Kế Thắng
Xem thêm bài viết 5 Lời Khuyên Để Vượt Qua Thách Thức
